Etmenin
genel özellikleri :
Patates
Y Virüsü (Potato Y Virus=PY V) viral bir hastalık etmeni olup, patetes,
domates, biber tütün, dahlia, datura bitkileri konukçuları arasındadır.
Virüs şidetli durumlarda bitkiyi öldürür, fakat sadece ürün kaybına
da neden olabilir. Virüs yaprak bitleri (afid)' lerinde kalıcı olmadan
taşınır. Böcek beslenme esnasında virüsü alır ve kısa bir zaman içerisinde
hemen sağlıklı bitkilere bulaştırır.
Belirtileri:
Patates (Solanum
tuberosum) : Hastalık belirtileri kültivarlara bağlıdır. Yapraklar benekli,
sarı olabilir ya da ölü dokulara sahiptir. Ölü alanlar yaprakçıklarda
çoğunlukla yama ya da halkalar şeklinde başlar ve tüm yaprağı kapsayacak
şekilde etkilemesi devam eder. Yaprakcıkların tamamı hastalanır ve bitkiden
kopabilir ya da bitkide asılı kalabilir. Yapraklarda beneklenemeye ilave
olarak, şiddetli yaprak kıvrılması ortaya çıkabilir. kahverengi şerit
şeklinde çizgiler yaprak damarı, yaprak sapı ve gövdede ortaya çıkabilir.
infekteli yumrulardan çıkan bitkiler çoğunlukla bodur ve benekli ve
kıvrık yapraklara sahiptir. Yapraklar genellikle sarı yeşilin iyi bir
paternine sahiptir. yapraklar ve gövde bazı durumlarda ölmektedir. İnfekteli
bitkilerden alınan yumruların kabuğunda hafif kahverengi halka şeklinde
lekeler görülebilir. İnfeksiyonun geç ortaya çıktığı durumlarda bitkilerde
sadece yumru belirtisi ortaya çıkabilir.
Biber (Capsicum spp.): Hafif yaprak beneklenmesi, diğer virüsler
ile komplek oluşturduğunda çok şiddetli olabilir.
Tütün (Tabacco spp.):hafif beneklenme ya da dama nekrozları
Domates (Lycopersicon esculentum): Hafif yaprak beneklenmesi,
diğer
virüsler ile komplek oluşturduğunda çok şiddetli olabilir.
Mücadelesi:
Kültürel Mücadele:
1.
Dayanıklı ve tolerant kültivarların kullanımı.
2. Mekanik olarak bulaşmalara engel olunmalı, temiz alet ve ekipman
kullanımına dikkat edilmemeli.
3. Bulaşık bitkilerden yumrular çoğaltmada kullanılmamalı ve
sertifikalı yumrular kullanılmalı.
4. Bulaşık bitki artıklarının yakılması.
5. Bulaşık alanlarda hareket mümkün mertebe azaltılmalı.
6. Sera ve tarlada böçekler, özellikle afid (yaprakbitleri) ile
devamlı mücadele
7. UV yansıtıcı malclar kullanılarak, böceklerin hareketleri
sınırlandırılabillir.
8. Seralarda
bulaşmayı azaltmak için tek tük hastalık görülen bitkiler yok edilmeli.
Kimyasal
Mücadele:
Viral
hastalık etmenlerine kimyasal mücadele önerilmez.