Etmenin
genel özellikleri :
Clavibacter
michiganensis subsp. sepedonicus
(Spieckermann and Kotthoff) Davis et al. = Corynebacterium sepedonicum
(Spieckermann and Kotthoff) Skaptason and Burkholder özellikle tohumluk
patateslerin en korkutucu bakteriyel hastalıklarındandır. Bakteriyel
etmen depolarda ya da toprakta olumsuz kış koşullarını geçirir ve bir
kez hastalık başladıysa hızla çoğalmaktadır. Bu sebebten dolayı, sıfır
(0) hastalık indeksi, özellikle tohumluk yumruar için istenmektedir
yani yumruların kesinlikle hastalık etmeninden ari olması gerekir. Bunun
anlamı tohumluk üretimi yapılanbir yerde hastalık görüldüyse o bölgeden
kesinlikle tohumluk yumru üretimine gidilmeyecektir. Yumrulardan başaka
hastalık etmeni sezon aralarında bulaşık alet ve ekipmanlar üzerinde
de canlı kalabilir. Bu alet ve ekipmanların yüzeyleri dondurucu soğuklara
maruz kalsa bile bakteriyel etmenin canlı kalması mümkün olabilir. Ayrıca
tarlada kalan yumrularda bakteriyi bir sonraki sezona taşıyabilir. Bakteriyel
etmen yumrulara yaralardan girmektedir. Bu yüzden hastalık etmeninin
bitkilere bulaşması için en uygun zamanların yumruların tohumluk içinkesildikleri
zamanlardır. Bulaşıklı bir yumruyu kesen bir alet en az 20-100 adet
diğer yumruyu bulaştırdığı bildirilmektedir. Hastalık ayrıca hasat makineleri
ile yapılıyorsa, bulaşmalar hasat sırsında da olmaktadır. Bakteriyel
etmenlerin toprakta yaşayan bazı böcekler ile de taşınması mümkündür.
Bakteriyel etmen sulama suyu ve yağmur suları ilede sağlıklı bitkilere
taşınabilir. Bakteriyel etmen infektelen bitkilerin iletim demetlerine
(ksilem) hareket eder. Hastalık etmeninin en uygun gelişim sıcaklıkları
20 -22 °C'
dir. Bakteriyel etmen şekerpancarı bitkilerinde hastalık oluşturmadan
kolonize olmasına rağmen, patates doğal olarak infektelenen tek konukçu
durumundadır. Diğer solonaceus bitkiler (domates, ve patlıcan gibi)
laboratuvarda başarılı şekilde inokule edilebilmekte, ama hastalık doğal
ortamlarda ortaya çıkmamaktadır.
Belirtileri:
Yumrular
infekteli olarak ya da dikimden önce bulaşık olursa, hastalık belirtileri
sezon ortasına kadar çıkmamaktadır. Başlangıçta toprak üstü hastalık
belirtileri solgunluk veyahutta sararma ve alt yaprakların kıvrılması
şeklindedir. Solgunluklar günün sıcak zamanlarında daha fazla görülmeye
başlar, bazen bulutlu ya da nemli havalarda tekrar iyileşiyo gibi bir
görünüm verebilir. Sararma yaprak kenarlarında görülür. İç damar beneklenmesi
nekrozları takiben görülebilir.Hastalık belirtileri bitkinin gövdesi
tatamamen soluncaya ve ölünceye kadar gelişmesini devam ettirir. Bu
hastalık belirtileri sıcaklıklar düşük olduğında daha az belirgin olabilir.
İnfeketeli bitkilerde göze çarpan diğer bir belirti, infekteli iletim
demetlerinde bakterinin varlığıdır. İnfekteli gövde kesilir ve sıkılırsa,
sütsü beyaz bir bakteriyel akıntı (ooze) salınmaktadır. Diğer bir belirti
ise sezon ortası gelişmenin dışında hastalıklı bitkilerde cüceleşme
ya da yeşil bir bodurlukdur. İnfeketeli bitkiler calımsı ve rozet gelişimi
gösterir ve bu bitkiler gelişme sezonlarında daha çarpıcı yaparak lekeleri
meydana getirebilir. Toprak üstü hastalık belirtileri önemli, fakat
hastalık ismini karekteristik yumru belirtileirinden almıştır. İnfeketeli
yumrularda ileitm demeti halkaları parçalanır ve çürüme ilerlerken bu
lekeler açık kremden koyu kahverengiye kadar değişen bir renk almaktadır.
Bu renk değişimi özellikle yumrular kesildiğinde stolon uçlarında daha
belirgindir. İnfekteli yumrularda sıkıldığında, krem beyaz bir bakteriyel
akıntı ortay çıkmaktadır. İnfekteli yumrularda eksternal şişkinlikler
ve çatlıklarda görülebilir. Yumrular 2-3 ay hiç belirti göstermeden
depoda kalır, ama bulaşık yumrular tarlaya ekildiğinde hastalık belirtisi
ortaya çıkar.
Mücadelesi:
Kültürel Mücadele:
1.
Sertifikalı ve hastalıktan ari yumruların kullanımı.
2. Nemli koşullarda yumru hasatından kaçının ve bulaşık tarladan
elde edilen yumrular tohumlukta kullanılmamalı.
3. Hasat sırasında yumruların ezilmesi ve yaralanmamasına dikkat
edilmeli.
4. Kullanılan alet ve ekipmanların temizliğine öenme verilmeli.
5. 2-3 yıl gibi bir süre ürün rotasyonu.
6. Tarlada hastalık etmenine konukçuluk yababiliceği düşünülen
yabancıotların temizlenmesi ve yok edilmesi.
Kimyasal
Mücadele:
Kimyasal
ilaçlamadan çok kültürel önlemlere dikkat edilmelidir.