Etmenin
genel özellikleri :
Domates
Halkalıleke Virüsü
(Tomato
Ringspot Virus=ToRSV)
geniş bir konukçu listesine sahip, yabancıotlar ve odunsu bitkiler virüs
tarafınan etkilenebilir. Bunlar; kiraz, tütün, domates, soyafasulyesi
gibi. Nepovirüs olan etmen, mekanik olarak,nematod vektörleri, bazı
bitkilerde tohum ve polen ile taşınabilir. Virüs bitki artıklarında
uzun süre canlı kalabilir ve kültür bitkilerinin yakınındaki yabancıotlar
viruse arakonukçuluk edebilir.
Belirtileri:
Bitkilerin uç sürgünleri buruşmakta ve ölmektedir. Genç yapraklar üzerinde
kahcerenkli, sınırlanmış halkalar ve kıvrılmış çizgiler gelişmektedir.
Ölü yapraklara birleşik olan yaprak sapları da genellikle nekrotik halkalar
ve çizgiler ile donatılmıştır. Meyve üzerinde de gri ya da kahverenkli
konsantrik halkalar görülebilir. Meyvelerdeki belirtiler bitkiler gençken
infektelenirse ortaya çıkmaktadır.
Virüsün diğer konukçularında oluşturduğu belirtiler;
Pelargonium ssp., Rubus ssp. ve diğer konukçularında:
mozaik ve halkalıleke,
Kayısı ve sert çekirdekliler (Prunus ssp.) - törpülenmiş
yaprak, sarı göz ve sarı damarlar.
Tütün (Nicotiana tabacum) -Halkalıleke ve kloroz şeklinde
lekeler görülür.
Teşhide kullanılabilecek bitkiler ve gözlenen belirtileri:
Chenopodium amaranticolor ve C. quinoa - klorotik lokal
lezyonlar,sistemik apikal nekrozlar
Cucumis sativus - nekrotik ya da klorotik lokal lezyonlar ve
sistemik beneklenme,
Phaseolus vulgaris - klorotik lokal lezyonlar, sistemik kalınlaşmave
uç nekrozları,
Vigna unguiculata - nekrotik
ya da klorotik lokal lezyonlar;
sistemik uç nekrozları
Lycopersicon esculentum - nekrotik benekleme, sistemik beneklenme
ve nekrozis,
Nicotiana clevelandii - nekrotik lokal lezyonlar,sistemik kloroz
ya da hat şeklinde patern,
N. tabacum - nekrotik lokal lezyonlar ya da halkalıleke, sistemik
halka ya da hat şeklinde patern.
Mücadelesi:
Kültürel Mücadele:
1.
Dayanıklı kültivarların kullanımı.
2. Hastalıktan ari tohum ve fidelerin kullanımı.
3. Bitkileri işleme işlemlerine geçmeden önce eller sabun ile iyice
yıkanmalı.
4. Dezenfekte edilmiş alet ve ekipmanlar kullanılmalı
5. Tohum yataklarında her yıl temiz toprak kullanılmalı ya da
steril edilmeli.
6. İnfekteli bitki artıkları yok edilmeli.
7. Vektörleri ile mücadele.
Kimyasal
Mücadele:
Viral
hastalık etmenlerine kimyasal mücadele önerilmez.