Etmenin
genel özellikleri :
Pseudomonas
solanacearum E.F. Smith (Ralstonia solanacearum) bakteriyel
bir etmen olup, kahverengi çürüklük ya da yanıklık olarak da adlandırılır.
Subtropikal iklimlerde oldukça yaygın olarak görülür. Konukçuları; domates,
patates, tütün, patlıcan, yerfıstığı, çilek, bazı muz çeşitleri ve yabancı
otlardır. Bakteriyel etmen toprak kökenlidir ve çok düşük sıcaklıklar
olmadığı sürece toprakta barınabilirler. Toprakta bitki yumruları ve
yabancı otlar üzerinde olumsuz kış koşullarını geçirir ve daha ılıman
iklim bölgelerinde ise toprakta da canlı kalabilir. Bakteriyel etmen
infekteli tohum, yumru, fide ve işleme aletleri (budama makası gibi)
taşınmaktadır. Bitkiye giriş yerleri ise bitkileri işleme esnasında
açılan yaralar, böçek yaraları ve doğal açıklıklardır. Nematodlar ile
ortaya çıktığında zarar artabilir. Solgunluk organizması yüksek pH'
ya, düşük sıcaklıklara ve düşük toprak nemine karşı duyarlıdır.
Belirtileri:
Bitkilerde ilk belirti genç yaprakların solması ve daha yaşlı yaprakların
sararması şeklinde kendini gösterir. Böyle bitkiler söküldüğünde, köklerde
ve gövde de hastalık belirtisi görülür. Gövdenin kabuk altına bakıldığında
ilettim demetlerinde kararma, köklerde ise suda ıslanmış gibi bir görünüm
sergiler. Kahverengileşme ve köklerdeki çürüme ilerleme gösterirken,
solgunluk ve ölüm gösteren bitkilerin sayısında artma gözlenir ve sonuçta
bitkiler ölür. Tolerant olan bitkilerde bodurlaşma ya da yavaş çürüme
gözlenir. Yeni olarak infektelenmiş gövde ve kökler çapraz olarak kesilip
sıkıldığında, gri ile sarımsı bir renkte bakteriyel akıntı (ooze) görülmektedir.
Diğer solgunluk etmenlerinden bunları ayırmak için, kahverengi olan
gövdeden ince bir kesit alınır ve su içeren bir petri kapına yerleştirilir.
Eğer dokularda bakteri var ise, yaklaşık 5 dakika içerisinde sütümsü
bir akıntı bu dokulardan salgılanır.
Mücadelesi:
Kültürel Mücadele:
1.
Dayanıklı çeşitlerin kullanımı.
2. Hastalıktan ari tohum ve fidelerin kullanımı.
3. Sera
ve tohum yataklarında hastalıktan ari toprak, su ve alet-ekipmanı kullanılmalı.
4. Yabancı ot kontrolüne, böceklerin bitkilerde yara açmaması
için böcekler ile mücadeleye önem verilmeli.
5. Hastalıklı fideler hemen yetiştirlme ortamlarında uzaklaştırılmalı
ve imha edilmeli.
6. Yüksek nitrojen seviyesinin oluşumuna izin verilmemeli.
7. Bitkileri işleme esnasında yaralamadan sakınmalı.
Kimyasal
Mücadele:
Bulaşık
tohum yataklarının sezon süresince Chloropicrin ile ilaçlama tavsiye
edilir. toprak ilaçlamasında metil bromide ve metham- sodium daha az
etkilidir. Bakırılı ilaçlar bakteriyel etmenin diğer bitkilere yayılmasını
engellemek için tavsiye edilir.
Zirai
Mücadele Teknik Talimatlarına göre tavsiye edilen kimyasal ilaçlar aşağıdaki
tabloda verilmektedir.