Etmenin
genel özellikleri : Clavibacter
michiganensis subsp. michiganensis
=Corynebacterium
michiganense pv.michiganense (S.)
Jen.bakterisi tohum üzerinde ve
içerisinde taşınır. İnfekteli bitki materyalleri, yabancıotlar ve alet-ekipman
üzerinde uzun süre canlı kalabilir. Hastalık
etmeni olan bakteri fide
işleme ve sulama sırasında tohum yataklarında yayılabilir. Yetiştirme
alanlarında ise bulaşık aletleri ve sulama suyu ile sağlıklı bitkilere
taşınır, bitkiler her dönemde hastalık etmeni ile bulaşabilir.
Domateste Belirtileri:
Yaprak:
Hastalığın ilk dönemlerinde, yaprakcık solgunluğu, yaprak kenarları
yukarı doğru kıvrılır ve zamanla kahverengiye döndüğü görülür. Yaprakların
ana damardan itibaren bir tarafı normal olarak görülürken, diğer yarısının
solgunluk göstermesi en bariz bir belirtidir. Daha sonra ise etkilenmiş
yapraklar kahverengiye döner, solar ve ölürler.
Meyve: Meyveler infektelendiğinde, kahverengi merkezli ve beyaz
haleli lekelere sahiptir.
Gövde: Etkilenmiş gövdelerde uzunlamasına çizgi şeklinde bir
renk rengi bozulması ya da kanserlere sahip olabilir. Gövde ve yaprak
saplarında iletim dokuları genellikle sarı renk ile kırmızı kahverengi
karışımı şeklinde renk alır. Bu renkleneme çoğunlukla gövde ve yaprak
sapınını birleşme yerinde ortaya çıkmaktadır. Gövde kırıldığında, genellikle
öz kısmı iletim dokularının bozulması nedeniyle dışarı çıkarılılabilir.
İnfekteli tohumlardan yetişen bitkiler hızla solar ve ölürler ya da
meyve oluşturmazlar. Şaşırtma esnasında ise budanan fideler tarla ya
da seraya şaşırtılıncaya kadar simptom göstermeyebilir.
Mücadelesi:
Kültürel Mücadele:
1.
Hastalıktan ari tohum ve fide kullanmalı
2. Fideliklerde ve şaşırtma esnasında hastalıktan ari toprak kullanmalı.
3. Budama sırasında bir bitkiden diğerine geçerken budama aletlerinizi
steril edin.
Aletler sıcak suda ya da buhar
kullanılarak steril edilmeli veya sodyum hipoklorid (çamaşır suyu %30)
kullanılarak aletlerimiz steril edilebilir.
4. Kullanılan tüm yetiştirme materyalleri hastalıktan ari ya
da steril edilmeli.
5. 4 yıl gibi uzun bir süre ürün rotasyonu (münavebe) yapılamlı
ve yetiştirme alanlarından Solanaceous bitkileri
uzaklaştırılmalı.
6.
Bitkiler ıslakkken, işlem yapmadan sakının.
Kimyasal Mücadele:
Bakteri hastalık etmenleri ile mücadele etmek genelde zor olup, kültürel
önlemlere büyük ölçüde dikkat etmenizde fayda vardır. Genelde Bakırlı
Kimyasal ilaçlar bitkilerde yeni bulaşmaları engellemek için tavsiye
edilir. Mücadelede
streptomycin sulfate gibi antibiotikler
tavsiye edilmekle birlikte, ekonomik olmadığından kullnımı yaygın değildir.
Sodyum Hipoklorid ile tohumları muamele edilmesi: Tülbent içerisine
sarılarak konulan tohumlar yaklaşık %1 oranında hazırlanan solusyona
40 dakika daldırın. Daha sonra tohummlarıyayın ve kurumaya bırakın.
Zirai Mücadele Teknik Talimatlarına göre tavsiye edilen kimyasal ilaçlar
aşağıdaki tabloda verilmektedir.
Kullanılan
Kimyasal İlaçlar (Fungisid) |
Kullanım
Miktarı
(100 Litre)
|
Bakır
Oksit WP 50% |
300-400
g |
Bakır
Oksiklorid WP 50% |
300-400
g |
Bakır
Kompleks + Mancozeb WP 21+20% |
300
g |
Bazik
Bakır Sülfat WP 52.5 % |
400
g |
Bakır
Hidroksit WP 50% |
250
g |
Yağ
ve rosin asitlerinin Bakır Tuzları EC 51.1 |
200
c |